Cechą charakterystyczną wyrobów z włókien syntetycznych jest wysoka skłonność do tworzenia ładunków elektrostatycznych. Gromadzenie się tych ładunków może prowadzić do nieprzyjemnych odczuć związanych z wstrząsem elektrycznym lub w praktyce przemysłowej może być przyczyną wybuchów i pożarów. Ze względu na te problemy bardzo ważne było otrzymanie włókien elektroprzewodzących. W Polsce produkuje się włókna, przędze i tkaniny poliakrylonitrylowe o właściwościach elektroprzewodzących o nazwie handlowej Nitril-Static (patent zgłoszony przez Instytut Włókiennictwa w 1977 roku). Włókno o podobnych właściwościach produkuje również firma NIHON SANMO DYEING z Japonii. Właściwości elektroprzewodzące nadawane są włóknom i wyrobom z PAN przez koordynacyjne wiązanie siarczków miedzi z grupami nitrylowymi włókien.
Włókna i przędze Nitril-Static charakteryzują się niską opornością elektryczną właściwą rzędu 102-103 Ω*cm, podczas gdy włókna niemodyfikowane powyżej 1010 Ω*cm. Wielokrotne pranie w obecności środków niejonowych w niewielkim stopniu wpływa na wzrost elektrycznej oporności właściwej. Dobre właściwości elektroprzewodzące można uzyskać dodając 1-2 % włókien Nitril-Static do innych włókien. Mieszanki tego typu są wykorzystywane do produkcji dywanów, wykładzin podłogowych, odzieży roboczej. Stwierdzono również przydatność włókien Nitril-Static do wytwarzania elementów grzejnych do odzieży ogrzewanej prądem o bezpiecznym napięciu, do stosowania na stanowiskach pracy zagrożonych wybuchem ( np. w górnictwie), do wytwarzania tkanin i dzianin tłumiących wysokie i ultrawysokie częstotliwości, do produkcji rękawiczek antystatycznych używanych w przemyśle elektronicznym itd.
Ważną grupę wśród włókien poliakrylonitrylowych stanowią włókna o zwiększonej porowatości i wysokiej higroskopijności. Tego typu włókna produkowane przez firmę KANEBO noszą nazwę Aqualon, a przez firmę BAYER – Dunova. Włókna Dunova pojawiły się na rynku w 1979 r. i były odpowiedzią na potrzebę podwyższenia komfortu użytkowania wyrobów tekstylnych, przede wszystkim odzieży sportowej. Odzież ta powinna gwarantować utrzymanie stałej temperatury ciała, niezależnie od zmieniających się warunków zewnętrznych oraz zapewnić odpowiednio wysoką przepuszczalność wilgoci. W związku z tym włókna powinny mieć zdolność szybkiego pochłaniania potu z powierzchni ciała a następnie odparowywania go. Aby było to możliwe wnętrze włókna ma strukturę porowatą i otoczone jest wysokowytrzymałą „skórką” z systemem mikroporów otwartych na zewnątrz. Włókna Dunova dzięki posiadanej strukturze mogą absorbować w przybliżeniu tyle wody w stosunku do ciężaru, co bawełna i wełna. Ze względu na to, że są to włókna poliakrylonitrylowe w zetknięciu z wilgocią pęcznieją tylko w niewielkim stopniu, co gwarantuje minimalne zmniejszenie przepuszczalności powietrza przez wyrób w stanie mokrym w porównaniu z suchym. W przypadku włókien higroskopijnych o strukturze mikroporowatej wysoka higroskopijność jest spowodowana mechanicznym przenikaniem wody do wnętrza kapilar.
Wśród obecnie produkowanych włókien poliakrylonitrylowych na uwagę zasługują również mikrowłókna tj. włókna o grubościach poniżej 1 dtex. W porównaniu z tradycyjnymi włóknami charakteryzują się one dużą miękkością, przyjemnym chwytem, zapewniając wysoki komfort użytkowania produkowanej z nich odzieży. Wyroby tkane lub dziane z tych włókien przewyższają pod wieloma względami wyroby bawełniane m. in. pod względem szybkości suszenia, termicznej izolacji w stanie mokrym, efektu przywierania do skóry w stanie mokrym oraz transportu wilgoci. Wilgoć jest transportowana wzdłuż powierzchni przędzy i przez puste przestrzenie w niej, które ze względu na małe grubości włókien działają jako naczynia włoskowate, usuwając wilgoć na zewnątrz. Mikrowłókna przenoszą wilgoć od skóry do zewnętrznej powierzchni wyrobu o około 50% efektywniej niż bawełna, dzięki czemu wyrób pozostaje suchy. Mikrowłókna PAN produkuje np. firma FISIPE (Portugalia) pod nazwą handlową Courtelle Micro.
Włókna poliakrylonitrylowe zajmują pod względem wielkości produkcji (około 3 mln ton rocznie) trzecie miejsce wśród włókien syntetycznych i prognozy na najbliższe lata nie wskazują, aby ich pozycja została osłabiona. Wynika to z ich korzystnych właściwości użytkowych, pozwalających na szerokie zastosowanie do wytwarzania dzianin i tkanin oraz z możliwości produkowania włókien specjalnych, na które zapotrzebowanie ciągle rośnie.
Autorzy: dr inż. Ewa Marczak, dr inż. Piotr Marczak